Elke hond kan speuren?!

Regelmatig krijg ik de vraag of iedere hond kan speuren? En het antwoord is uiteraard niet zo zwart wit als je zou denken. Iedere hond heeft een neus en zolang deze intact is, kan hij deze gebruiken om te speuren. Maar de ene hond is de andere niet. Er zijn een aantal factoren die een rol spelen in hoe goed je hond kan speuren. Maar wat zijn deze nu?

De neus is cruciaal onderdeel bij het speuren, maar wat bepaalt hoe goed je hond kan ruiken?

Genetische eigenschappen op het gebied van reuk, de fysieke eigenschappen van je hond én gedragseigenschappen bepalen hoe goed je hond zijn reukorgaan kan gebruiken.

Genetische eigenschappen

Een hond heeft receptoren in zijn neus waarmee hij geuren kan waarnemen. Enkel die geur waarvoor een receptor aanwezig is, kan hij ruiken. Welke receptoren aanwezig zijn, is genetisch bepaald. Uit onderzoek blijkt dat een hond ongeveer 900 actieve genen heeft die aan geur verbonden zijn. Hierbij staat ieder gen voor 1 receptor waarvan een aantal van deze genen over verschillende varianten beschikken. Een hond beschikt dus over gemiddeld 900 verschillende geurreceptoren. Daarnaast zijn er ongeveer een 200 tal genen aanwezig die niet actief zijn.

Uit dit onderzoek blijkt dat sommige rassen en individuele honden beter kunnen ruiken omdat het percentage tussen actieve en niet-actieve genen beter is verdeeld. Hierdoor beschikken deze rassen dus procentueel over meer actieve genen beschikken. Daarenboven zou het kunnen dat ze over de beste varianten van genen voor geurreceptoren beschikken. Er is echter meer onderzoek nodig om deze verschillen kaart te brengen en op basis van de genen te spreken over een goed reukvermogen.

Fysieke eigenschappen

Neuzen bij honden komen in alle formaten: er zijn honden met een heel korte of net een heel lange neus. Dit kan van invloed zijn op hoe goed je hond kan ruiken. De inrichting van de neus bij honden met een korte snuit verschilt sterk van honden met een lange neus. Alle onderdelen zijn uiteraard aanwezig, alleen is het bij honden met een korte neus allemaal compacter bij mekaar gepakt. Daarnaast zijn de neusgaten soms sterk vernauwd. Dit alles maakt het voor kortsnuiten vaak lastiger om te ademen.

Net omdat er bij het snuffelen sprake is van een verhoogde ademhalingsfrequentie, en kortsnuiten het lastiger hebben om te ademen, kunnen ze het snuffelen niet lang volhouden.

Aangezien bij het snuffelen een verhoogde ademhalingsfrequentie vereist is, kan dit al snel tot problemen leiden. Hierdoor kunnen rassen met een korte neus het snuffelen korter volhouden. Dit kan van invloed zijn op de prestaties van deze honden tijdens neuswerk.

Gedragseigenschappen

Bij gedragseigenschappen kan je denken aan de motivatie, de concentratie en het doorzettingsvermogen van je hond:

Naast deze eigenschappen spelen ook gedragsproblemen een rol in hoe goed je hond kan speuren. Honden met angsten voor ‘het leven’ zijn doorgaans ook lastiger trainbaar. Speuren draagt uiteraard bij tot het zelfvertrouwen van je hond maar het is belangrijk dat dit stap voor stap wordt opgebouwd en dat niet uit het oog verloren wordt wat je hond nodig heeft.

Is er dan een verschil tussen de rassen in hun prestaties om te ruiken?

Je zou dus nu denken dat bepaalde rassen beter geschikt zijn om neuswerk te doen dan andere rassen. Wetenschappelijk gezien is hier echter nog geen bewijs voor gevonden. Onderzoeken komen vaak met tegenstrijdige resultaten over het reukvermogen bij verschillende rassen.

Je kan ervan uitgaan dat iedere hond kan speuren, maar dat wel belangrijk is dat je een speurvorm kiest die geschikt is voor je hond. Merk je dat je hond er geen plezier aan beleeft dan is het beter om op zoek te gaan naar een meer geschikte sport voor hem.

Ook wat jij als handler wil, speelt een rol

Daarnaast is het ook belangrijk te bepalen wat jij als handler wil bereiken met je hond: wil je op topniveau presteren, wil je dat je hond exacte sporen uitwerkt of wil je gewoon een leuke hobby met je hond ondernemen? Het is belangrijk dat je je afvraagt welk type speuren er geschikt is voor je hond.

Je hebt ondertussen gelezen dat er best wel wat gevraagd wordt van je hond om een spoor uit te werken en dat niet alle honden over al deze eigenschappen beschikken. Sommige honden zijn nu éénmaal lastiger te motiveren, anderen hebben een minder goed uithoudingsvermogen terwijl weer anderen het lastiger hebben met ademhalen.

Het is dus belangrijk dat je rekening houdt met wat je hond kan en wat je wil als handler om op die manier de juiste vorm van speuren voor hem te kiezen.

Hoe zit het dan met de leeftijd van je hond om te speuren?

Er staat geen leeftijd op speuren, je kan beginnen wanneer ze puppy zijn en in principe bij je thuis komen wonen. Wanneer je puppy bij je thuis komt wonen, komen er al een heleboel indrukken op hem af. Hou hier dus zeker rekening mee en overstelp hem niet. Uiteraard ligt je prioriteit de eerste weken ook bij de socialisatie. Als je met je puppy start te speuren, hou je de trainingsessies ook kort.

Ook seniorhonden zijn perfect in staat om nog te starten met speuren, zolang hun neus maar werkt.

Sommige honden hebben echter nooit geleerd hoe ze hun neus moeten gebruiken. Om het meeste uit je speurlessen te halen is het dan ook aangeraden om met hen eerst te starten met wat snuffelspelletjes thuis.

Bron: de neus van de hond – Anatomie en geurwaarneming door Linda Vermaas