Snuffelt jouw hond ook voortdurend op wandeling? Ieder blaadje, grasprietje, paaltje, muurtje,… dat je tegenkomt en hop daar schiet die neus weer aan. Misschien word je wel knettergek van al dat gesnuffel, een snel ommetje is buiten de neus van je hond gerekend. Of misschien neem je er vrede mee dat je hond zijn neus steeds aan staat en wacht je rustig tot hij is uitgesnuffeld.
Heb je je eigenlijk ooit al afgevraagd waarom je hond zoveel snuffelt? Snuffelen is inherent verbonden met een hond. Ieder hond kan snuffelen maar om te begrijpen hoe dit komt, kijken we eerst naar de werking van de neus van een hond.
Jammer genoeg krijgen de meeste honden niet voldoende snuffelgelegenheid. Nochtans is snuffelen één van de eerste tools waar ik naar teruggrijp indien er een bepaald probleemgedrag is bij een hond. Snuffelen biedt namelijk zoveel voordelen die onontbeerlijk zijn om een gedragsverandering bij probleemgedrag te bewerkstellingen. Later hierover meer.
Waarom je hond zo goed ruikt?
In- en uitademen gebeurt simultaan en sneller
Honden halen adem via de twee neusgaten vooraan, op zich niets bijzonders. Maar wat wel bijzonders is, is dat ze zijwaarts uitademen via de smalle spleetjes. Dit stelt honden in staat om als het ware tegelijkertijd in- en uit te kunnen ademen, waardoor ze voortdurend geuren in zich opnemen. Bovendien heeft de hond een hogere ademhalingsfrequentie dan de mens. Een hond in rust ademt 1 tot 30 keer per minuut. Wanneer de hond meerdere malen snuift zorgt dit er dan ook voor dat de geurconcentratie verhoogt. Hierover straks meer.
Gescheiden linker- en rechterneusholte nemen afzonderlijk geur waar
Honden hebben in hun neus een tussenschot dat zorgt voor een volledig aparte linker- en een volledig aparte rechterneusholte. Dit stelt ze in staat om met ieder neusgat apart geuren waar te nemen. Iedere neusvleugel kan apart bewogen worden. Handig als je wil weten vanuit welke richting een bepaalde geur komt.
Groter reukepitheel met meer reukcellen en dus meer geurreceptoren dan de mens
Het reukepitheel is het weefsel dat verantwoordelijk is voor het waarnemen van geur. Het bestaat uit opgevouwen structuren, die een enorme oppervlakte beslaan, en op deze structuren zitten reukcellen. Deze reukcellen bevatten op hun beurt allemaal uitlopers waar geurreceptoren aan verbonden zijn. Het zijn deze geurreceptoren die zorgen dat geuren worden waargenomen, vergelijk het met je smaakpapillen op je tong. De hoeveelheid geurreceptoren bepaalt hoe goed je kan ruiken. Dit klinkt misschien allemaal een beetje technisch maar wanneer we het reukepitheel, de reukcellen en geurreceptoren een keertje vergelijken tussen hond en mens zal er veel duidelijk worden.
Zoals je kan zien beschikt de hond over een veel grotere oppervlakte aan reukepitheel, wat ook meer reukcellen impliceert. Een hond ook is dus in staat om maar liefst 900 geuren waar te nemen terwijl een mens geen 400 geuren kan vaststellen. Geuren komen enkel tot het geurepitheel wanneer een hond diep ademhaalt. Wanneer een hond tot ‘snuffelademhaling’, kan hij 140 tot 200 keer per minuut of 2,5 tot 3,5 keer per seconden inademen. Sommige bronnen spreken zelfs van 6 keer op een seconde.
Het is dankzij deze uitgebreide set aan geurreceptoren dat wanneer wij een bord pasta bolognese ruiken, een hond ieder ingrediënt afzonderlijk kan waarnemen In een park ruiken ze niet alleen een boom maar ook ieder insect en iedere vogel die in een boom zit. Een vleugje parfum dat wij in een afgesloten ruimte waarnemen kunnen zij in een afgesloten stadion waarnemen. Maar laat dit je ook even stil staan bij het gebruik van ‘chemische’ geuren, zoals parfums, schoonmaakproducten of zelfs hondenshampoo’s.
Groter gebied in de hersenen gewijd aan verwerken van geuren dan de mens
De geurreceptoren vangen de geurmoleculen op, waardoor een elektrische prikkel word veroorzaakt die via de zenuwen naar het geurhersendeel gaan. Wanneer we dit gebied vergelijken met het onze, zien we dat dit bij een hond een relatief vele malen groter gebied bestrijkt: 35% bij de hond versus 5% bij de mens. Hierdoor kunnen honden enorm veel specifieke geuren onthouden en onderscheiden bij concentraties tot 100 miljoen keer minder dan wat onze neuzen waarnemen.
Het meest indrukwekkende aan de neus van de hond is dat het kan reizen in de tijd. Het verleden verschijnt in de sporen van voorbijgangers. Hieruit kunnen ze afleiden waar je recent bent geweest, wat je gedaan hebt. Via de wind kunnen ze ruiken of er iemand aankomt lang voor jij het ziet. Honden ruiken dus een compleet verhaal van begin tot einde en is het dus niet meer zo verwonderlijk waarom ze zo uitgebreid de tijd nemen om iets te besnuffelen.
Voordelen van snuffelen voor je hond
Het is nu wel duidelijk dat de hond zijn neus vele malen beter werkt dan onze neus. Maar nog niet overtuigd om je hond meer te laten snuffelen? Dan hier nog even alle voordelen van snuffelen op een rijtje.
een hond verzamelt informatie met zijn neus
Wanneer je hond aan het snuffelen is, is het meestal omdat hij een interessant geurtje ruikt. Dit geurtje bevat voor hem een schat aan informatie. Informatie die voor je hond soms zelfs essentieel kan zijn om een bepaalde situatie te kunnen inschatten.
Wist je trouwens dat honden niet enkel met geur bezig zijn wanneer ze met hun neus op de grond zitten? Honden ruiken op veel verschillende manieren:
- Snuffelen terwijl hij staat en kijkt
- Snuffelen terwijl hij ligt en kijkt
- Snuffelen terwijl hij zit en kijkt
Wanneer je je hond zijn neusvleugels ziet bewegen, weet je dat hij informatie aan het verzamelen is. Denk hierbij een keertje aan het gegeven dat je hond plots op straat blijft staan omdat er in de verte een andere hond, een jogger, een fietser,… afkomt. Ongetwijfeld dat die neusvleugeltjes op en af gaan om informatie over die hond te verzamelen. Je hond is op dat moment informatie over de op hem afkomende prikkel aan het verzamelen. Geef je hond de tijd om te ruiken, op die manier kan hij de situatie beter inschatten en dwing je hem niet om te wandelen richting iets wat potentieel gevaar kan zijn.
Beeld je in dat je partner iets in je huis verstopt waar je bang voor bent. Vervolgens word je met je hand vastgepakt en gaan jullie op zoek naar datgene waar jij zo schrik van hebt. Je wordt als het ware richting gevaar getrokken en je kan onmogelijk weg uit de situatie. Iedere kamer die je betreedt is potentieel gevaarlijk, de stress bouwt op en op een bepaald moment verlies je de controle. Dit is niet anders voor je hond wanneer hij de tijd niet krijgt om uit te zoeken wanneer iets potentieel gevaar of niet is. Je hond zal zich verweren en dit leidt vaak tot wat we noemen ‘explosief’ gedrag zoals blaffen.
Vooral voor onzekere en angstige honden is dit snuffelen dus superbelangrijk. Geef ze de kans om zekerheid te scheppen over een bepaalde situatie. Hoe weet je nu of je een onzekere hond hebt? Of heb jij een onzekere hond en wil je graag meer weten over het geven van controle en voorspelbaarheid? Lees dan zeker even dit artikel.
Geur helpt je hond met emotieregulering en stressreductie
Hierboven besprak ik al hoe snuffelen, voor meer controle en voorspelbaarheid zorgt en dus minder stress. Maar wist je dat snuffelen ook zorgt voor een daling van de hartslag. Het is namelijk zo dat het reukorgaan gekoppeld is aan hersenstructuren betrokken bij emotie en instinct. Wanneer je hond snuffelt, kan hij zijn emoties beter reguleren en daalt zijn hartslag (en dus ook stressniveau).
TIP: Bouw na iedere stresserende situatie, even een korte snuffelsessie in. Niet overtuigd? Bekijk dan een keertje deze youtube video.
Snuffelen daagt je hond mentaal uit
Je daagt je hond mentaal uit door hem te laten snuffelen. Na een goede snuffelsessie zal je hond volledig uitgeteld zijn. Rust is op dat moment noodzakelijk om alle binnengekomen informatie te verwerken. Bovendien stimuleert snuffelen de hersenen. Snuffelen is hersenwerk en laat je hond nadenken over een bepaalde prikkel of hoe hij een bepaald probleem zal oplossen. Vergelijk het met het oplossen van een kruiswoordraadsel dat je kan inzetten om je eigen hersenen te blijven stimuleren.
Op zoek naar inspiratie om je hond (nog meer) mentaal uit te dagen? Binnenkort meer hierover.
Je hond krijgt meer zelfvertrouwen door te snuffelen
Door te snuffelen krijgt je hond informatie binnen over een prikkel. Hoe meer hij snuffelt, hoe meer informatie hij binnenkrijgt. Je hond kan dan de situatie beter beoordelen en een gepaste reactie inzetten. En deze beslissing maakt hij helemaal zelf. Bovendien leert hij de wereld rondom zich kennen wat hem meer zelfvertrouwen kan geven.
Maar tijdens het snuffelen kan je hem ook vertrouwd maken met voor hem onbekende geuren en voorwerpen. Hem de kans geven deze te ontdekken op zijn tempo, zal ervoor zorgen dat zijn nieuwsgierigheid het wint en dat hij het vreemde ‘ding’ zal onderzoeken. Ook hier maakt hij zelf de keuze, waardoor hij zal winnen aan zelfvertrouwen.
Snuffelen gaat verveling en frustratie tegen
Honden zijn sociale honden en raken makkelijk verveeld wanneer ze niet voldoende aandacht krijgen. Honden die verveeld zijn zullen zelf hun uitdagingen zoeken, leuk voor je hond maar misschien niet zo leuk voor jou. Denk hierbij maar aan het vernielen van je meubilair of het uitgraven van al je planten in je tuin,… Je hond uitdagen met snuffelspelletjes, voorkomt veel van deze problemen.
Herken jij je hond hierin? Lees dan zeker ook dit artikel .
Je hond concentreert zich op geuren en niet op zichten
Wanneer je hond voortdurend met zijn neus op de grond hangt, zal hij zijn andere zintuigen uitschakelen. Dit betekent dat hij de omgeving via zijn neus zal waarnemen en niet via zijn ogen. Hierdoor focust je hond minder op voorbijgangers en andere honden.
Je wandelingen zullen meer ontspannen verlopen. Wil je graag een ontspannen wandeling maken met je hond maar weet je niet waar starten? Later meer hierover.
Snuffelen is een belangrijk onderdeel van hondencommunicatie
Snuffelen maakt een belangrijk onderdeel uit van je hond zijn communicatie. Ieder grassprietjes, lantaarnpaal, muurtje waar ze blijven stilstaan is meestal om aan de achterlaten geuren van andere honden te ruiken. Dit geeft hen zoveel informatie over de hond die hier passeerde. Ook wanneer ze bij ontmoeten met andere honden meteen aan diens achterwerk gaan ruiken of in het kruis van een mens, krijgen ze een zee aan informatie. Waarom honden aan mekaars achterste ruiken, vind je terug in dit artikel.
Maar snuffelen kan plots ook volledig uit de context gebeuren. In dit geval spreken we over ‘displacement behaviour’ of ‘appeasement behaviour’. Wanneer ze zich oncomfortabel voelen bij het naderen van een andere prikkel, beginnen ze ‘plots’ te snuffelen om aan de prikkel duidelijk te maken dat ze geen bedreiging zijn. Trek je hond in dit geval niet weg, want dit snuffelen werkt kalmerend voor hem.
Hoe kan je je hond het best in zijn snuffelbehoeftes voorzien?
Er bestaan tal van opties om je hond (meer) te laten snuffelen. Hieronder bespreken we een aantal voorbeelden.
Snuffelwandelingen
Wanneer je gaat wandelen, stel je dan steeds de vraag: ‘Voor wie ga ik wandelen?’ Als je antwoord hierop niet is ‘voor mijn hond’, laat je hond dan thuis. Ga je met je hond naar buiten omdat jij wil gaan joggen, ergens dringend naar toe moet of om een andere reden? Laat je hond dan op een ander tijdstip uit. Voor je hond primeert de kwaliteit van de wandeling over de kwantiteit of afstand. Een hond vindt het belangrijker om ieder geurtje te kunnen meepikken dan van punt A naar punt B te kunnen wandelen.
En wanneer je dan toch voor je hond gaat wandelen, waarom hem dan niet de controle geven over de wandelrichting en het wandeltempo. Let wel op dit kan zolang het niet tot risicovolle situaties leidt en je hond je ook niet steeds verder van huis meeneemt om dan plotseling doodmoe te zijn en je niet meer thuis raakt. Dankzij een snuffelwandeling krijgt je hond de kans om informatie te verzamelen over de omgeving op zijn manier en tempo. Je hond kiest hierbij welke prikkels hij wel of niet wil benaderen. Daarenboven zorgt een snuffelwandeling voor mentale ontspanning en rust met als resultaat een meer ontspannen hond.
Krijg je je hond toch niet aan het snuffelen tijdens een snuffelwandeling? Later meer hierover.
Snuffelspelletjes
Naast een ’treat search’ bestaan er tal van snuffelspelletjes die geen of amper geld kosten. Denk hierbij aan het verstoppen van bepaalde voorwerpen zoals een teddybeer, je sleutels,… die je hond dan moet gaan zoeken. Of waarom je hond niet laten zoeken naar verloren voorwerpen? Er zijn tal van mogelijkheden op dit gebied. Wil je meer inspiratie voor leuke snuffelspelletjes? Later meer hierover.
Bezoek een snuffeltuin
Een snuffeltuin is een volledig omheinde tuin waar de omgeving zodanig werd ingericht dat de vijf zintuigen van je hond worden geprikkeld. Een snuffeltuin is ingericht met natuurlijke materialen zoals bomen, planten, kruiden, dierlijke geuren… én een verrijkte omgeving met allerhande voorwerpen. Een combinatie van beiden zorgt voor een positieve prikkeling van je hond zijn zintuigen.
Een snuffeltuin zorgt dat je hond:
- zijn neus naar hartenlust kan gebruiken;
- vrij kan rondlopen op eigen tempo;
- geen druk of aanwezigheid ervaart van andere honden, mensen of dieren;
- mentaal wordt gestimuleerd
- hierdoor rustiger en meer ontspannen zal zijn;
- beter zal rusten en slapen;
- minder stress zal hebben;
- meer zelfvertrouwen krijgen.
Bezoek dus regelmatig een snuffeltuin. Je zal merken dat een hond de tuin nooit twee keer op dezelfde manier zal beleven.
Interesse om een snuffeltuin te bezoeken?
Workshop detectie / mantrailen
Heb je er al eens aan gedacht hoe blij je je hond zal maken wanneer jullie samen een hobby hebben die je hond niet alleen mentaal uitdaagt maar ook nog zorgt voor een toename van zijn zelfvertrouwen? Woon eens een les geurdetectie of speurwerk bij, je zal alleen maar meer bewondering voor je hond en zijn neus krijgen als je ziet tot wat hij in staat is.
Bij geurdetectie leer je je hond aan om een bepaalde geur op te sporen. Denk hierbij aan de honden op de luchthaven die koffers afspeuren naar drugs. Bij mantrailing daarentegen spoort je hond een persoon op door deze zijn geurpad te volgen.
Lees zeker ook even dit artikel over het belang van geurdetecie en speuren. Later meer hierover
Wil je graag je hond zijn neus aan het werk zien?
Snuffelen is zo belangrijk voor een hond en moet deel uitmaken van zijn dagelijks leven. Geef hem hiertoe de kans.
